مونو پمپ چیست و چه کاربردی دارد؟

الکتروموتور
برای تولید نیروی پیشرانه در سیال، الکتروموتور به کار می‌رود که با توجه به دانسیته (چگالی) و ویسکوزیته سیال، دبی و فشار مورد نیاز را فراهم می‌کند. در مونو پمپ‌ها، افزایش دور موتور منجر به افزایش دبی خروجی نیز می‌شود. همچنین فشار خروجی وابسته به توان ورودی الکتروموتور است؛ به طوری که با افزایش توان، فشار خروجی نیز افزایش می‌یابد. استیج‌ها نیز به عنوان عوامل مهم در تعیین فشار در مونو پمپ‌ها شناخته می‌شوند، بنابراین رابطه مستقیمی بین استیج و توان الکتروموتور برای ایجاد فشار وجود دارد.

گیربکس
گیربکس برای تنظیم دور موتور به میزان دلخواه و کنترل ظرفیت پمپ استفاده می‌شود. برای این منظور از گیربکس‌های دور فرکانسی (اینورتر)، گیربکس‌های دور متغیر و در برخی موارد از تسمه و پولی بهره می‌برند. رابطه گیربکس با لزجت سیال انتقالی مستقیم است؛ برای سیالات رقیق از دور بالا و برای سیالات غلیظ از دور پایین استفاده می‌شود. همچنین، می‌توان برای کنترل دبی از گیربکس‌های دور متغیر استفاده کرد. یکی از روش‌های دیگر برای کاهش دور در مونو پمپ، استفاده از پولی و تسمه است که نسبت به گیربکس از نظر هزینه، مزیت دارد.

روتور مونو پمپ
روتور بخشی گردان و مارپیچی با گام‌های درشت است که دنده‌های عمیق و مرکز باریکی دارد. گام روتور نصف گام استاتور بوده و فضاهای خالی آن در هر چرخش با سیال پر می‌شود، که این حرکت باعث انتقال سیال می‌گردد. جنس روتور بسته به نوع سیالی که منتقل می‌شود، متفاوت است؛ در مواقعی که سیال حاوی سیلیس یا دارای خاصیت سایش باشد، روتور با پوشش پلیمری محافظت می‌شود و معمولاً از چدن، فولاد ضد سایش و ضد زنگ ساخته می‌شود. سطح صاف و صیقلی روتور، عمر قطعه را افزایش داده و کارکرد پمپ را نرم‌تر می‌کند. برای جلوگیری از پوسیدگی و کنده شدن پوشش روتور، به جای پوشش‌های استاندارد کروم، می‌توان از روش الکترولیت داکتیل استفاده کرد. فشار پمپ به تعداد گام‌های روتور وابسته است؛ معمولاً هر دو گام شامل یک مرحله (Stage) می‌باشد که حدود ۸ بار فشار تولید می‌کند. روتور معمولاً به صورت یک‌راهه و دو راهه طراحی و ساخته می‌شود و با افزایش قطر روتور، طول گام و عمق گام، دبی خروجی پمپ بیشتر و فشار کارکرد کاهش می‌یابد.

استاتور مونو پمپ
استاتور به بخش داخلی بدنه اطلاق می‌شود که به صورت مارپیچ دوراهه روتور را در خود جای داده است. استاتورها شامل دو قطعه هستند: محفظه استاتور و قسمت بیرونی که معمولاً از جنس فولاد، چدن، برنز، کروم، نیکل، مولبیدن و آلیاژهای خاص ساخته می‌شود. قسمت داخلی استاتور از الاستومرهایی مانند طبیعی، مصنوعی، PTFE و پلی‌پروپیلن ساخته می‌شود که با توجه به نوع سیال پمپ شونده و مقاومت در برابر سایش، حرارت، روغن، اسید و حلال‌ها انتخاب می‌شوند.
مونو پمپ استاتور لاستیکی
مونو پمپ‌ها معمولاً دارای استاتور لاستیکی هستند. یکی از نکات مهم در انتخاب مونو پمپ، سازگاری استاتور با سیال انتقالی است؛ به عنوان مثال، برای انتقال سیالات صنایع غذایی و دارویی، از استاتور PTFE استفاده می‌شود. آسیب دیدن استاتور به دلیل کارکرد خشک ممکن است ناشی از نبود روانکاری سیال پمپ شونده باشد که باعث افزایش اصطکاک بین روتور و استاتور و بالا رفتن دما می‌شود.