پمپ دنده‌ای که به عنوان پمپ غلیظ‌کش نیز شناخته می‌شود، به دو نوع دنده داخلی و دنده خارجی تقسیم‌بندی می‌گردد. شیوه درگیر شدن چرخدندهها در این دو نوع پمپ با یکدیگر متفاوت است.
پمپ دنده داخلی
در نوع دنده داخلی، یک چرخدنده کوچکتر به صورت داخلی و خارج از مرکز با چرخدنده بزرگتر درگیر می‌شود. چرخدنده بزرگتر به عنوان روتور یا شفت محرک عمل میکند و چرخدنده کوچکتر به صورت هرزگرد با چرخش روتور به حرکت در می‌آید. با چرخش چرخدنده بزرگتر، سیال از قسمت مکش به داخل پمپ وارد شده و در فضای بین دو چرخدنده قرار می‌گیرد. همزمان با چرخش چرخدنده بزرگتر و کوچکتر، سیال محبوس در این فضا به جریان درمی‌آید.
پمپ دنده خارجی
در نوع دنده خارجی، دو چرخدنده معمولاً هم‌اندازه هستند و از محیط بیرونی با یکدیگر درگیر می‌شوند. در این نوع پمپ، یکی از چرخدندهها به شفت محرک متصل است و به عنوان محرک، چرخدنده دیگر را که متحرک نامیده می‌شود، به گردش درمی‌آورد. با چرخش روتور و چرخدنده محرک، سپس چرخدنده متحرک نیز حرکت کرده و سیال از قسمت مکش وارد پمپ شده و از فضای بین چرخدنده و دیواره داخلی محفظه به جریان درمی‌آید و در نهایت از قسمت تخلیه پمپ خارج می‌شود.
اجزا پمپ دنده ای
اجزای اصلی پمپ دنده ای شامل:
- بدنه یا پوسته
- مجموعه چرخدنده محرک و متحرک
- یاتاقان
- درپوش
- آب بند
