سیستم اعلام و اطفاء حریق اتاق سرور چیست؟ برای پاسخ ب این سوال بهتر است ابتدا با معنی و مفهوم اتاق سرور آشنا شویم.
اتاق سرور مکانی است که برای نگهداری، تأمین انرژی و اجرای سرورهای رایانهای و تجهیزات مرتبط با آنها مورد استفاده قرار میگیرد. این فضا بخشی از یک مرکز داده به شمار میآید که معمولاً تعداد زیادی سرور فیزیکی را در قالبهای مختلف مانند رکهای نصب شده یا در محفظههای برج و تیغه در کنار هم قرار میدهد.
یک مرکز داده ممکن است از چندین اتاق سرور تشکیل شده باشد که هر کدام برای برنامهها و خدمات مختلف به کار گرفته میشوند. در این مقاله بررسی میشود که اتاق سرور چیست و در ادامه اجزا و استانداردهای طراحی آن معرفی میشود. اتاق سرور امکانات و خدمات عملیاتی و محیطی را برای اجرای سرورهای سطح سازمانی فراهم میآورد. به طور کلی، اتاق سرور ممکن است ۱۰ تا چند صد سرور را در خود جای دهد.
سرورهایی که در اتاق سرور قرار دارند معمولاً شامل اجزای اصلی CPU هستند و از هرگونه نمایشگر یا دستگاه ورودی برخوردار نیستند. همه این سرورها به صورت مرکزی از طریق یک سیستم مدیریت سرور، که معمولاً در خارج از اتاق سرور قرار دارد، قابل دسترسی و مدیریت هستند.
اتاقهای سرور عمدتاً برای اجرای برنامههای کاربردی سازمانی که به منابع محاسباتی گسترده در زمان اجرا نیاز دارند، مانند نرمافزارهای بانکی، موتورهای جستجو یا برنامههای شبکههای اجتماعی، طراحی شدهاند. این فضاها برای تأمین برق مداوم و اضافی، برق پشتیبان، روشنایی و تهویه مطبوع طراحی شده و تحت نظارت یک یا چند مدیر سرور قرار دارند.
علاوه بر این، اتاقهای سرور معمولاً به گونهای ساخته میشوند که در برابر زلزله، آتشسوزی و سایر بلایای طبیعی مقاوم باشند و بتوانند توسعههای آینده را نیز در خود جای دهند.
سیستم اعلام و اطفای حریق اتاق سرور یکی از اجزای اساسی این فضا به شمار میآید. اتاق سرور و مرکز داده محلی است که اطلاعات حیاتی ما در آن ذخیره میشود. از دست رفتن این اطلاعات به هر دلیلی میتواند خسارات مالی و معنوی جدی را برای ما به دنبال داشته باشد. سرورهایی که در این اتاق قرار دارند در حال ارائه خدمات به افراد داخل و خارج از سازمان هستند.
در مراکزی مانند دیتا سنتر همراه اول، این خدمات به درآمدزایی سازمان کمک میکند و قطع شدن آنها میتواند ضررهای بزرگی را به سازمان وارد کند. تجهیزاتی که در این مراکز نصب میشوند نیز از ارزش مالی بالایی برخوردار هستند؛ سرورها، سوییچها و سایر لوازم به قیمتهای بالایی عرضه میشوند. تجهیزات اتاق سرور حرارت تولید کرده و وجود ادوات برقی در اتاق، احتمال بروز آتشسوزی را افزایش میدهد. به همین دلیل، این اتاق باید به سیستم اعلام و اطفای حریق مجهز شود تا در صورت بروز حادثه، آتش به سرعت مهار شود.
سرورها باارزش هستند و اغلب برای تجارت اهمیت حیاتی دارند، اما این تنها دلیل برای نصب سیستم حفاظت در برابر آتش در این ساختمانها نیست. این اتاقها دارای خطرات ویژهای هستند که نیازمند مراقبتهای بیشتری هستند تا آتشسوزی نه تنها به سرورهای ارزشمند شما آسیبی نرساند، بلکه از گسترش آن به نقاط دیگر و تهدید داراییها و جانهای بیشتر نیز جلوگیری کند.
خرابی سیمکشی، گرمای بیش از حد، بارگذاری بیش از حد، یا اتصال کوتاه به سرعت میتواند منجر به آتشسوزی در اتاقهایی که شامل تجهیزات متعدد الکتریکی هستند، مانند اتاق سرور، شود. کسب و کارها به راه حلی نیاز دارند که به سرعت آتش را خاموش کند، بدون اینکه به سرورها آسیبی وارد کند. یک تکنسین ایمنی آتشنشانی آموزش دیده میتواند در طراحی سیستمی کمک کند که این خطر را کاهش دهد و هر گونه خطر احتمالی آسیب را محدود کند.
خرابی الکتریکی تجهیزات: بارگذاری بیش از حد پریزها یک مشکل رایج است که معمولاً مورد توجه قرار نمیگیرد. اتصال کوتاه در قطعات الکتریکی مانند سوئیچها یا اینورترهای برق نیز میتواند منجر به مشکلات مشابه شود.
گرمای بیش از حد لوازم الکترونیکی: اگر سیستمهای خنککننده از کار بیفتند یا اتاق بهخوبی تهویه نشود، قطعات الکترونیکی ممکن است بیش از حد گرم شوند و این امر میتواند به احتراق منجر شود.
مشکلات سیمکشی زیرین: زمانی که کفهای زیرین از استحکام کافی برخوردار نباشند، سیمکشیهای زیرین ممکن است دچار آسیب شوند که این وضعیت میتواند منجر به گرم شدن بیش از حد یا ایجاد جرقههای خطرناک شود.
آتشسوزیهای ناشی از مجاورت: به دلیل اینکه دیوارهای اتاق سرور معمولاً دارای سوراخها و مجراهای متعددی برای عبور کابلها به اتاقها و دفاتر مجاور هستند، نسبت به آتشهایی که در نزدیکی رخ میدهند، آسیبپذیرتر هستند. زمانی که آتش به اتاق سرور میرسد، به سرعت آن را در بر میگیرد و سپس به منبع خطرناکی از گازهای مضر تبدیل میشود.
تجمع کثیفی و گرد و غبار: فنهای خنککننده و سایر قطعات تجهیزات به راحتی گرد و غبار جذب میکنند و هنگامی که این گرد و غبار انباشته میشود، اجزا را عایق کرده و باعث گرم شدن بیش از حد آنها میشود که در نهایت میتواند به حریق منجر شود.
برای طراحی هر پروژهای، نیاز به یک سری قواعد و استانداردهای اساسی وجود دارد؛ این استانداردها توسط کارشناسان مورد بررسی قرار میگیرند و سپس در نرمافزارهای تخصصی پیادهسازی میشوند. در این بخش قصد داریم به مهمترین آنها اشاره کنیم:
– ابعاد اتاق یا ساختمان بر اساس متر مکعب (طول، عرض و ارتفاع)
– ارائه ارتفاع در صورت وجود سقف یا کف کاذب
– روش چیدمان رکها
– نوع سیستمهای گرمایشی و سرمایشی
– مسیر عبور کابلهای برق (سقف کاذب یا کف)
– موقعیت جغرافیایی اتاق سرور و فاصله آن از دریا
– مناطقی که نیاز به سیستم اعلام و اطفای حریق دارند
– وضعیت دمای اتاق سرور
– غلظت محیط بر اساس استانداردهای مشخص
در ابتدا قصد داریم به موضوع لولهکشی سیستم اعلام حریق اتاق سرور بپردازیم. در این سیستم، باید از لولههای گالوانیزه با سایز استاندارد PG 13.5 استفاده شود.
اما نکته مهم این است که در برخی نقاط، به دلیل محدودیت دسترسی، امکان استفاده از لوله گالوانیزه وجود ندارد. در این شرایط، از لولههای Flexible استفاده میشود.
در هنگام کابلکشی سیستمهای اعلام حریق، باید از کابلهای نسوز، نویزگیر و انعطافپذیر استفاده کرد تا در زمان آتشسوزی، کابلها دچار آسیب نشوند.
استفاده از این نوع کابلها باعث میشود که حتی در دمای بالا هم عملکرد خود را حفظ کرده و به کارشان ادامه دهند.
در ادامه به بررسی و معرفی سیستمهای اطفاء حریق اتاق سرور خواهیم پرداخت:
کنترلر مرکزی یا پنل اصلی مدار فرمان سیستم اعلام و اطفاء حریق اتاق سرور
این پنل کنترلکننده شامل بخشهای مختلف با کارکردهای متفاوت است و از مدل آدرسپذیر استفاده میکند.
این مدار به زونهای مختلف فرمان اعلام حریق میدهد و به همین ترتیب زونها وظیفه اطفای حریق اتاق سرور را بر عهده دارند.
در اتاقهای سرور به دلیل جریان هوای بالا، دتکتورهای معمولی کارایی چندانی ندارند؛ به همین دلیل از دتکتورهای تشخیص حرارت، دود و مولتی سنسور استفاده میکنند که میتوانند پس از 5 تا 8 ثانیه به عنوان سیستم اعلام حریق عمل کنند.
این مکنده میتواند اندازهای حدود 0.005Obs/m را در هر نقطهای اندازهگیری کند. اگر این اندازه از حد معمول بیشتر باشد، سیستم به صورت خودکار آلارم میدهد و آتشسوزی را اعلام میکند.
این کابل در دو نوع آدرسپذیر و متعارف موجود است که قادر به تشخیص آتشسوزی در دماهای مختلف میباشد.
این کابلها در دماهای 68، 86 و 108 درجه سانتیگراد کاربرد دارند. حال فرض کنید رکهای شما در نزدیکی منبع حرارت بسیار بالا قرار دارند و سیستم خنککننده نمیتواند به طور کامل آنها را خنک کند. در این شرایط، کابل از یک سمت به کنترل پنل اطفاء حریق متصل میشود و در تشخیص محل آتشسوزی کمک میکند.
از گروه سیستمهای هشداردهنده میتوان به آژیر اعلام حریق و زنگ هشدار استفاده از ماده اطفاء اشاره کرد.
آژیر اعلام حریق به دو صورت صوتی و نوری (فلاشر) عمل کرده و به افراد هشدار درباره وقوع آتشسوزی میدهد.
از طرف دیگر، زنگ هشداردهنده هنگام تخلیه ماده اطفای حریق به صورت ناپیوسته هشدار میدهد.
بهترین اقدام پیشگیرانه برای جلوگیری از آتشسوزی در اتاق سرور استفاده از سیستم برق اضطراری است. این سیستم نه تنها به حفظ عملکرد سرور شما در هنگام وقوع آتشسوزی کمک میکند، بلکه اطمینان حاصل میکند که سیستمهای اطفاء و اعلام حریق نیز به درستی عمل کنند.
گاز اطفاء حریق: برای سیستم اطفاء حریق اتاق سرور از گاز FM200 استفاده میشود.
سیلندر یا کپسول اطفاء حریق: این سیلندر محل ذخیره گاز اطفاء حریق است. کیفیت سیلندر بسیار حیاتی است؛ استفاده از کپسولهای بیکیفیت ممکن است به نشتی گاز و یا ترکیدن آن منجر شود.
شیر برقی: این شیر روی کپسول نصب میشود و به صورت برقی و با فرمان از کنترل پنل، گاز را آزاد میکند.
لولهکشی: برای لولهکشی از استاندارد NFPA پیروی میکنیم و لولههای مانیسمان فولادی بدون درز را مناسب میدانیم. اتصالات با جوش و بدون رزوه انجام میشود. جوشها باید بهدرستی انجام شوند تا از نشتی یا شکستگی ناشی از فشار گاز جلوگیری شود.
نازل پاشش 360 درجه: در انتهای لولهها نصب میشود و گاز از طریق آن به طور یکنواخت در اتاق پخش میشود.
شستی اطفاء دستی: در صورت بروز حریق، کاربر میتواند سیستم را به صورت دستی فعال کند.
شستی توقف دستی: اگر سیستم به طور خودکار فعال شود، میتوان در مدت 30 ثانیه به صورت دستی آن را غیر فعال کرد.
در پایان، علائم هشداردهنده نصب شده و آموزشهای لازم به کاربران ارائه میشود.
ابعاد اتاق شامل طول، عرض و ارتفاع آن است که با استفاده از این ابعاد، حجم اتاق محاسبه میشود.
وجود کف و سقف کاذب، تجهیزات عبوری از پشت آنها و ارتفاع این بخشها نیز باید بررسی شوند.
ارتفاع شهری که اتاق سرور یا دیتا سنتر در آن واقع شده است، باید مشخص گردد.
دمای کلی اتاق سرور و دیتا سنتر باید بررسی شود.
نوع چیدمان رکها و تحلیل راهروهای سرد و گرم باید مدنظر قرار گیرد.
سیستم سرمایش و عملکرد آن نیز باید مشخص شود.
مسیر کابلهای برق در اتاق سرور باید تعیین گردد.
سیستمهای اعلام و اطفاء حریق اتاق سرور نیز باید مورد بررسی قرار گیرد.
در این سیستم، مجموعه دتکتورها و آنالیزورها به دو یا سه زون مختلف متصل میشوند و این زونها به کنترل پنل منتقل میشوند. پس از شناسایی حریق، این دستگاهها پیامی را به کنترل پنل ارسال میکنند. در صورتی که کنترل پنل سیگنال از یک زون دریافت کند، سیستمهای هشدار دهنده فعال میشوند. پس از دریافت سیگنال دوم، سیستمهای هشدار ثانویه نیز فعال میشوند و پس از گذشت 30 ثانیه، گاز در محیط آزاد میشود. این تأخیر به دلیل فراهم کردن فرصت برای خروج افراد از اتاق و امکان قطع سیستم در صورت عدم وجود حریق است.
یکی از مزایای اصلی این سیستم، نیاز به سیلندرهای کمتر است که باعث کاهش نیاز به فضای ذخیرهسازی میشود.
همچنین، توانایی شناسایی و خاموش کردن آتش در کمتر از 10 ثانیه از دیگر مزایای آن است که میتواند به جلوگیری از خطرات قابل توجه کمک کند.
شرکت ایمن داتیس آسیا با اتکا بر دانش روز، فعالیت مستمر و با همکاری نیروهای فوق تخصص، هم اینک در زمره شرکت های برتر بخش خصوصی در زمینه صنعت ایمنی و آتش نشانی شناخته می شود. این مجموعه همواره در تلاش است که به صورت مستمر و پویا در گسترش زیرساخت های ایمنی و آتش نشانی کشور عزیزمان ایران ایفای نقش نموده و در راستای تحقق اهدافی همچون توسعه و صنعتی سازی فناوری های نوین گام هایی بزرگ بردارد.
شرکت ” ایمن داتیس آسیا ” با تخصص در تامین و تجهیز سیستمهای اعلام و اطفا حریق، پیشرو در ارائه محصولات با کیفیت و مشاورههای تخصصی است. ما با تیمی مجرب، در تلاشیم تا بالاترین سطح امنیت و حفاظت را برای مشتریان خود فراهم کنیم.
تمام حقوقی مادی و معنوی این سایت برای ایمن داتیس آسیا محفوظ می باشد