پایپینگ چیست؟ آشنایی با لوله کشی صنعتی

استانداردها و کدهای پایپینگ، یک مجموعه گسترده از دستورالعمل‌های طراحی و مهندسی برای تاسیسات پایپینگ می‌باشند. این استانداردها با هدف اطمینان از طراحی و عملکرد ایمن سیستم‌های لوله‌کشی استفاده می‌شوند. رعایت الزامات موجود در این دستورالعمل‌ها، عملکرد مناسب و نگهداری ایمن تاسیسات را فراهم می‌کند. کدهای پایپینگ توسط کمیسیون‌های متخصص تدوین شده و از نظر سازگاری با قوانین دولتی، به ویژه در زمینه ایمنی و کار، ارزیابی می‌شوند.

استاندارد ASME B31 به عنوان اصلی‌ترین استاندارد و مرجع برای طراحی سیستم‌های لوله‌کشی صنعتی شناخته می‌شود. این استاندارد توسط انجمن مهندسان مکانیک آمریکا (ASME) تدوین شده و در بسیاری از پروژه‌های صنعتی به کار رفته است. از کدهای مختلف استاندارد ASME B31 می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

– ASME B31.1: “پاور پایپینگ” (Power Piping) یا لوله‌کشی صنایع نیروگاهی
– ASME B31.2: “لوله‌کشی گاز” (Fuel Gas Piping)
– ASME B31.3: “پایپینگ فرآیندی” (Process Piping)
– ASME B31.4: “سیستم‌های انتقال لوله برای هیدروکربن‌های مایع و دیگر مایعات” (Pipeline Transportation Systems for Liquid Hydrocarbons and Other Liquids)
– ASME B31.5: “لوله‌کشی تبرید و اجزای انتقال حرارت” (Refrigeration Piping and Heat Transfer Components)
– ASME B31.8: “سیستم‌های انتقال و توزیع گاز” (Gas Transmission and Distribution Piping Systems)
– ASME B31.8S: “مدیریت یکپارچگی سیستم لوله‌کشی گاز” (Managing System Integrity of Gas Pipelines)
– ASME B31.9: “لوله‌کشی تاسیسات ساختمان” (Building Services Piping)
– ASME B31.11: “سیستم‌های لوله‌کشی انتقال دوغاب” (Slurry Transportation Piping Systems)
– ASME B31G: “راهنمای تعیین مقاومت باقیمانده لوله‌های خورده شده” (Manual for Determining Remaining Strength of Corroded Pipelines)

مهندسان و طراحان برای اجرای فعالیت‌های پروژه در سیستم‌های پایپینگ باید مطابق با عملکرد مورد انتظار از این سیستم‌ها، استفاده از استانداردها و کدهای مرتبط را تأکید کنند. در این مقاله، برای طراحی سیستم‌های پایپینگ کارخانه‌های فرآیندی، از کد AME B31.3 به عنوان مبنای اصلی استفاده می‌شود. بیشتر ولوها که در سیستم‌های پایپینگ کارخانه‌های فرآیندی به کار می‌روند، مطابق با استانداردهای زیر تهیه می‌شوند:

– ASME B31.16: ابعاد سر به سر (End to End) و سطح به سطح
– ASME B31.34: انتهای فلنجی، رزوه دار و جوشی
– API 526: شیر اطمینان فولادی با اتصال فلنجی
– API 594: شیر سماوری
– API 599: شیر یک طرفه فشاری
– API 600: شیر کشویی برای صنایع نفت و گاز طبیعی
– API 602: شیر کشویی با فولاد فشرده
– API 603: شیر کشویی کلاس 150 با انتهای فلنجی و مقاوم در برابر خوردگی
– API 608: شیر توپی فلزی
– API 609: شیر پروانه‌ای
– AWWA C500: شیر کشویی برای لوله‌کشی آب
– AWWA C504: شیر پروانه ای با نشیمنگاه لاستیکی
– MSS SP-42: شیرهای کشویی، کروی، زاویه‌ای و یک طرفه کلاس 150 با انتهای فلنجی و جوشی، مقاوم در برابر خوردگی
– MSS SP-70: شیرهای کشویی چدنی با انتهای فلنجی یا رزوه دار
– MSS SP-71: شیر یک طرفه مدور چدنی با انتهای فلنجی و روزه دار
– MSS SP-72: شیرهای توپی با انتهای جوشی یا فلنجی برای خدمات عمومی
– MSS SP-80: شیرهای کشویی، کروی، زاویه‌ای و یک طرفه برنزی
– MSS SP-81: شیرهای گيوتينی
– MSS SP-85: شیرهای کروی و زاویه‌ای از جنس چدن خاکستری با انتهای فلنجی و روزه دار
– MSS SP-88: شیرهای دیافراگمی
– MSS SP-105: شیرهای ابزار دقیق

همچنین، استانداردهای پرکاربرد برای طراحی فلنج‌ها در سیستم‌های پایپینگ عبارتند از:

– ANSI B16.1: فلنج و فیتینگ فلنجی لوله از جنس چدن
– ASME B16.5: فلنج و فیتینگ فلنجی لوله
– ASME B16.24: فلنج و فیتینگ فلنجی لوله از جنس آلیاژ ریختگی مس با کلاس‌های 150، 300، 600، 900، 1500 و 2500
– ASME B16.36: فلنج اریفیس با کلاس‌های 300 تا 2500
– ASME B16.42: فلنج و فیتینگ فلنجی لوله از جنس چدن نشکن با کلاس‌های 150 و 300
– ASME B16.47: فلنج‌های فولادی با قطر بزرگ (NPS بین 26 تا 60)
– ASME B16.48: بلنک‌های فولادی
– AWWA C115: لوله‌های فلنجی از جنس چدن نشکن با فلنج روزه دار از جنس چدن نشکن یا چدن خاکستری
– AWWA C207: لوله‌های فلنجی از جنس فولاد برای انتقال آب با قطر 4 تا 144 اینچ
– MSS SP44: فلنج خط لوله فولادی
– MSS SP51: فلنج و فیتینگ فلنجی کلاس 150LW مقاوم در برابر خوردگی
– MSS SP65: فلنج‌های فشار قوی مورد استفاده در صنایع شیمیایی با ته کوب روزه دار و گسکت لنزی