سیستم اطفا حریق چیست؟

ایمن داتیس آسیا » مقالات » سیستم اطفا حریق چیست؟

سیستم اطفا حریق چیست؟ What is a fire extinguishing system

سیستم اطفا حریق یک سیستم مهندسی مخصوص است که برای شناسایی، مهار ، و جلوگیری از گسترش حریق در مکان‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.

هدف اصلی این سیستم، جلوگیری از تخریب مالی و جانی در اثر حریق و ایجاد شرایط ایمنی برای افراد حاضر در مکان مورد نظر است. این سیستم‌ها پس از هسدار سیستم های اعلام حریق که شامل مجموعه‌ای از تجهیزات و تکنولوژی‌های مختلف می‌شوند شروع به اطفاء حریق می‌کنند به طور کلی سیستم های اعلام حریق عبارت‌اند از:

آشکارسازهای دودی/ آشکارسازهای حرارتی / آژیرها و زنگ‌ها/ کنترل پنل و…

از طریق ترکیب مؤلفه‌های مختلف این سیستم، تشخیص حریق به سرعت واکنش به آن را فراهم می‌کند تا خسارات جسمی و مالی کاهش یابد. انواع مختلفی از سیستم‌های اطفا حریق وجود دارند که بسته به نوع و اندازه مکان و نیازهای خاص، انتخاب می‌شوند سیستم های اطفای حریق به دو صورت دستی و اتوماتیک وجود دارند که در ادامه این مقاله به برسی انواع مختلف سیستم‌های اطفا حریق و کاربرد و عملکرد آن ها خواهیم پرداخت.

سیستم اطفاء حریق اتوماتیک

سیستم اطفاء حریق اتوماتیک یک سیستم ایمنی است که بدون نیاز به دخالت انسان، به صورت خودکار و اتوماتیک به شناسایی و همچنین مهار حریق‌ها در محیط‌های مختلف می‌پردازد.

این سیستم‌ها برای جلوگیری از گسترش حریق، حفاظت از جان و مال ، و کاهش خسارات محیطی طراحی شده‌اند.

سیستم‌های اطفاء حریق اتوماتیک بر اساس نوع و اندازه مکان، نیازهای خاص و نوع فعالیت ، و موارد دیگر طراحی و نصب می‌شوند. این سیستم‌ها تضمین می‌کنند که در صورت وقوع حریق، اقدامات از پیش تعیین شده اجرا شوند و ایمنی افراد حفظ شود. در ادامه به برسی چند نوع از این سیستم های اطفای حریق اتوماتیک خواهیم پرداخت.

سیستم اطفاء حریق اتوماتیک گازی هالون (Halon)

سیستم اطفاء حریق اتوماتیک گازی هالون (Halon) یک نوع سیستم اطفاء حریق است که از گاز هالون به عنوان ماده اطفاء حریق استفاده می‌کند. هالون یک گاز خنثی که در معرض حرارت و شعله با اکسیژن هوا به تجزیه می‌پردازد، اما در عین حال می‌تواند حریق را خاموش کند.

ویژگی‌های سیستم اطفاء حریق هالون شامل موارد زیر می‌شود:

معمولا در دیتاسنترها کاربرد دارد و از زیر مجموعه های آن می توان گازهای Fm 200، Co2، IG ، Novec1230 را نام برد.
سیستم اطفاء حریق هالون معمولاً باید توسط تیم‌های آتش‌نشانی مجرب نصب، تعمیر و نگهداری شود.
هالون یک گاز خنثی است که اکسیژن مورد نیاز برای حریق را کاهش می‌دهد و از انتشار شعله جلوگیری می‌کند.
هالون به دستگاه‌ها و تجهیزات الکترونیکی آسیب نمی‌زند، بنابراین معمولاً در مکان‌هایی که دارای تجهیزات حساس الکترونیکی هستند مورد استفاده قرار می‌گیرد.
هالون به سرعت حریق را خاموش می‌کند و از ادامه گسترش آن جلوگیری می‌کند.
پس از استفاده از سیستم اطفاء حریق هالون، امکان بازیابی و کارکرد مجدد آن وجود دارد.
هالون می‌تواند در مقادیر کمتر مصرف شود تا به اندازه کافی تأثیرگذار باشد.

سیستم اطفاء حریق اتوماتیک آبی اسپرینکلر (Sprinkler)

سیستم اطفاء حریق اتوماتیک آبی اسپرینکلر یکی از متداول‌ترین و مؤثرترین سیستم‌های اطفاء حریق است که در مکان‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.

این سیستم از لوله‌های حاوی آب و سردسته‌های اسپرینکلر تشکیل شده و به صورت اتوماتیک فعال می‌شود و به تخلیه آب بر روی مناطق تحت حریق می‌پردازد. ویژگی‌های سیستم اطفاء حریق اتوماتیک آبی اسپرینکلر عبارت‌اند از:

سیستم اسپرینکلر معمولاً شامل حسگرهای حرارتی است که به تغییرات دما و حرارت در مکان حساسیت دارند. وقتی دما به حد مشخصی بالا رفت، حسگرها سیگنال به سیستم ارسال می‌کنند.

لوله‌های حاوی آب به طول و عرض مکان نصب می‌شوند و با انتشار آب به اسپرینکلرها و از آن‌جا به منطقه تحت حریق می‌ریزند.

اسپرینکلرها به عنوان پیشرانه‌ها بر روی لوله‌ها نصب می‌شوند و در صورت فعال شدن توسط حسگرها، آب را به شکل پخش شعله‌های کوچک یا پراکندگی در محل حریق منتقل می‌کنند.

آب از طریق اسپرینکلرها به صورت مستقیم بر روی شعله‌های حریق پاشیده می‌شود و حریق را خاموش می‌کند.

اسپرینکلرها به سرعت حریق را کنترل می‌کنند و از انتشار آن به سایر مناطق جلوگیری می‌کنند.

علاوه بر خاموش کردن حریق، این سیستم به پاک کردن محیط از دود و گازهای سمی ناشی از حریق نیز کمک می‌کند.

سیستم اطفاء حریق اتوماتیک آبی اسپرینکلر به عنوان یک راه حیاتی برای مقابله با حریق‌ها در اماکن مختلف نظیر ساختمان‌های مسکونی، تجاری، صنعتی و عمومی به شدت توصیه می‌شود. این سیستم باعث کاهش خسارات مالی و جانی می‌شود.

سیستم اطفاء حریق اتوماتیک پودری یا ذرات معلق آیروسل (Aerosol)

سیستم اطفاء حریق اتوماتیک پودری یا ذرات معلق آیروسل (Aerosol) یک نوع سیستم اطفاء حریق است که از ذرات معلق پودری یا آیروسل به عنوان ماده اطفاء حریق استفاده می‌کند. این سیستم‌ها برای خاموش کردن حریق‌ها و کنترل گسترش آن‌ها در مکان‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند و همچنین به صورت مه ذرات ریز جامد (قطر کمتر از ۱۰ میکرومتر) را بر روی آتش پخش کرده و موجب اطفای حریق می شود. آیروسل نسل قدیم با استفاده از ذرات پودر و آیروسل نسل جدید با استفاده از گاز، اطفا حریق را انجام می دهد.

ویژگی‌های سیستم اطفاء حریق اتوماتیک پودری یا ذرات معلق آیروسل عبارت‌اند از:

این سیستم‌ها از ذرات معلق پودری یا آیروسل به عنوان ماده اطفاء حریق استفاده می‌کنند. این مواد عمدتاً شامل ذرات معلق پودری خاص یا ذرات آیروسل هستند که به صورت اتوماتیک در صورت تشخیص حریق منتشر می‌شوند.
سیستم‌های اطفاء حریق اتوماتیک پودری دارای حسگرها هستند که تغییرات دما و دود را تشخیص داده و در صورت وقوع حریق به سیستم اطفاء حریق سیگنال می‌دهند.
این سیستم‌ها عمدتاً به جای آب، ذرات پودری یا آیروسل از سیستم منتشر می‌شوند.
ذرات پودری یا آیروسل از طریق کاهش اکسیژن حریق را خاموش می‌کنند و از انتشار شعله جلوگیری می‌کنند.
این سیستم‌ها معمولاً دود حاصل از حریق را کاهش می‌دهند.

سیستم‌های اطفاء حریق اتوماتیک پودری یا ذرات معلق آیروسل معمولاً در مکان‌هایی که استفاده از سیستم‌های اطفاء حریق آبی مناسب نیست، مانند مخازن سوخت، انبارهای شیمیایی، اتاق‌های سرور، و سایر مکان‌های حساس الکترونیکی استفاده می‌شوند.

سیستم‌های اطفاء حریق اتوماتیک پودری یا ذرات معلق آیروسل عمدتاً در مکان‌هایی که مواد معلق پودری یا آیروسل مناسب و تأثیرگذار باشند، مورد استفاده قرار می‌گیرند. این سیستم‌ها بسیار مؤثر در کنترل و خاموش کردن حریق‌ها هستند و اغلب به عنوان جایگزین مناسب برای سیستم‌های اطفاء حریق آبی در مکان‌های خاص مورد استفاده قرار می‌گیرند.

سیستم اطفاء حریق اتوماتیک فوم (Foam)

سیستم اطفاء حریق اتوماتیک فوم (Foam) یک نوع سیستم اطفاء حریق است که از جاذب فوم به عنوان ماده اطفاء حریق استفاده می‌کند. این سیستم‌ها به منظور کنترل و خاموش کردن حریق‌ها در مکان‌های مختلف به کار می‌روند.

سیستم اطفاء حریق اتوماتیک فوم به عنوان یک روش مؤثر برای کنترل حریق‌های مایعی در مکان‌های صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این سیستم با ایجاد فوم به صورت اتوماتیک حریق‌ها را مهار و خاموش می‌کند. از مزایای این سیستم می‌توان به این اشاره کرد که در برخی موارد، مصرف کمتری نسبت به سیستم‌های اطفاء حریق آبی دارد و از دستگاه‌ها و تجهیزات الکترونیکی آسیب نمی‌زند.

سیستم اطفاء حریق F&G

سیستم اطفا حریق F&G یا سیستم آتش و گاز (F&G) همچون نگهبانی پایدار در محیط‌هایی که به خطرات آتش‌سوزی و گازی معرضند، اهمیت آشکاری می‌یابد. این سیستم، فناوری‌های پیشرفته را برای تشخیص و مدیریت آتش‌سوزی‌ها و نشت‌های گازی، یکپارچه می‌کند و ایمنی صنایعی چون پتروشیمی، پالایشگاه‌ها و تولید را تضمین می‌کند. با استفاده از شبکه‌ای چندوجهی از سنسورها، آلارم‌ها و واکنش‌های خودکار، به طور پیشگیرانه با خطرات مختلف برخورد می‌کند و عملکرد بی‌وقفه تاسیسات صنعتی را تضمین می‌کند، در عین حال ایمنی پرسنل را در اولویت قرار می‌دهد.

سیستم اطفا حریق اتاق سرور (Servsr Room) یا مرکز داده (Data Center)

سیستم‌های اطفاء حریق برای اتاق‌های سرور یا مراکز داده (Data Centers) بسیار حیاتی هستند زیرا این اتاق‌ها معمولاً دارای تجهیزات الکترونیکی حساس و مهم هستند که در معرض خطر حریق قرار دارند.

آب و الکترونیک با هم مخلوط نمی شوند. به این علت که مرکز داده مملو از رایانه، هارد، دیسک و سایر تجهیزات حساس است، همچنین برای محافظت از سرمایه خود جهت اطفاء حریق احتمالی به چیزی غیر از آب پاش های معمولی مورد نیاز است .

در گذشته، هالون یکی از گزینه های اصلی برای مهار آتش به جای آب بود، اما هنگامی که مشخص شد با استفاده از هالون ازن آسیب می بیند، از چرخه استفاده خارج شد. سیستم های اطفا حریق هالون موجود مجاز به استفاده هستند، اما برای نصب جدید آن باید از یک عامل خاموش کننده جایگزین استفاده کرد.

بهترین گزینه نصب سیستم اطفاء حریق عوامل پاک کننده هستند. این یک سیستم گازی است که یا با کاهش اکسیژن شعله های آتش یا گرما کار می کند. مهمترین مزیت عوامل پاک کننده این است که هیچ پس مانده ای باقی نمی گذارند و به آن ها اجازه می دهد بدون اینکه به تجهیزات IT شما آسیب برساند، شعله های آتش را سرکوب کنند.

چند عامل پاک کننده مناسب برای استفاده در مراکز داده وجود دارد. به طور کلی اطفا حریق در اتاق های سرور از طریق سیستم اطفاء حریق fm200 و آیروسل صورت می گیرد که آیروسل نسبت به سیستم اطفا حریق fm200 از اهمیت خاصی برخوردار بوده و می توان از سیستم اطفا حریق گاز های بی اثر، سیستم اطفا حریق Co2، سیستم اطفا حریق Novec1230 نیز استفاده کرد.

هر یک از این سیستم‌ها مزایا و محدودیت‌های خود را دارند و انتخاب به نوع و مخصوصیت مرکز داده و تجهیزات موجود بستگی دارد. در اتاق‌های سرور و مراکز داده، ایمنی تجهیزات الکترونیکی بسیار مهم است، و باید به دقت برنامه‌ریزی و نصب شوند تا خطر حریق به حداقل برسد و از تأثیرات مخرب جلوگیری شود.

طراحی سیستم اطفاء حریق ساختمان

طراحی سیستم اطفاء حریق در یک ساختمان یک فرآیند مهم و حیاتی است تا در صورت وقوع حریق، افراد در امان باشند. در زیر مراحل کلی برای طراحی سیستم اطفاء حریق در یک ساختمان را بررسی می‌کنیم:

ابتدا، باید نیازهای خاص ساختمان را تعیین کنید. این شامل نوع و اندازه ساختمان، کاربردهای آن، تجهیزات موجود، نیاز به حفاظت از جان و مال، و نیاز به حفاظت از تجهیزات الکترونیکی می‌شود.

برای طراحی سیستم اطفاء حریق، باید با استانداردها و مقررات مربوط به حریق آشنا باشید. این شامل استانداردهای ملی و بین‌المللی مرتبط با اطفاء حریق و ایمنی ساختمان است. سازمان نظام مهندسی آیین نامه ای جهت اطفا، حریق ساختمان تنظیم کرده است. برخی از نکات آن به صورت جدول زیر است

انجام تحلیل حریق معمولاً شامل ارزیابی خطرات حریق در ساختمان و تعیین احتمال و تأثیر حریق‌های مختلف بر ساختمان می‌شود. این تحلیل می‌تواند به تعیین نیاز به سیستم‌های اطفاء حریق و تعیین موقعیت مناسب آنها کمک کند.باید تصمیم گرفت که کدام نوع سیستم اطفاء حریق (مانند اسپرینکلر، گازی، فوم، خشک، آئروسل و غیره) مناسب است.

این مرحله شامل طراحی دقیق سیستم اطفاء حریق شامل موقعیت و تعداد حسگرها، لوله‌کشی، اسپرینکلرها یا دیگر تجهیزات می‌شود.پس از طراحی، سیستم اطفاء حریق باید توسط تیم‌های متخصص نصب و راه‌اندازی شود.

پس از نصب، می‌بایست افرادی که در ساختمان کار می‌کنند، آموزش‌های لازم را در خصوص استفاده از سیستم اطفاء حریق دریافت کنند.

همچنین، سیستم باید تست و تأیید شود.برای حفظ کارکرد صحیح سیستم اطفاء حریق، نیاز به نگهداری منظم و بازبینی دوره‌ای دارید.


متراژ ساختمان	1000 متر زیر بنا (تا 4 طبقه)
مناطق مختلف ساختمان	کاربری مسکونی
داخل واحد	کپسول Co2 یا پودر خشک 4 کیلوگرمی
زیر زمین	کپسول 6 کیلوگرمی پودر خشک و سیستم اطفا حریق اسپرینکلر
پارکینگ	کپسول آتش نشانی و سیستم اطفا حریق آبی اسپرینکلر
اتاقک آسانسور	کپسول 4 کیلوگرمی Co2

کارشناسان ما در شرکت مهندسی ایمن داتیس آسیا با تکیه بر دانش روز و بهرگیری از نرم افزار های تخصصی در کوتاه ترین زمان ممکن و با دقت بالا به طراحی سیستم های اعلام و اطفای حریق در اماکن مختلفی نظیر ساختمان های مسکونی، اداری، تجاری، صنایع مختلف پتروشیمی و کارخانجات و بیمارستان ها و… می‌پردازند.

خدمات نصب و اجرا تجهیزات اعلام و اطفاء حریق

طبقه بندی آتش سوزی ها

آتش‌سوزی‌ها بر اساس منشأ، نوع مواد مشتعل و روش طبقه‌بندی‌های دیگر می‌توانند در چندین دسته تقسیم شوند. این طبقه‌بندی‌ها به کمک درک بهتری از طبیعت حریق‌ها و انواع سیستم‌های اطفاء حریق از جمله مواد اطفاء حریق مورد استفاده می‌آیند. دسته‌بندی‌های معمول آتش‌سوزی‌ها عبارت‌اند از:

آتش سوزی های خشک
آتش سوزی مایعات قابل اشتعال
آتش سوزی گازهای قابل اشتعال
آتش سوزی وسایل برقی
آتش سوزی فلزات قابل اشتعال

هر حریق می‌تواند ویژگی‌های خاصی داشته باشد و نیاز به روش‌های اطفاء حریق و مواد اطفاء حریق متفاوتی داشته باشد. بنابراین، طبقه‌بندی درست حریق‌ها به انتخاب روش‌های مناسب اطفاء حریق و ایجاد برنامه‌های ایمنی مؤثر کمک می‌کند.

آتش سوزی های خشک ( گروه A)

آتش‌سوزی‌های گروه A، که به عنوان آتش‌سوزی‌های خشک هم شناخته می‌شوند، به حریق‌هایی اشاره دارند که ناشی از سوزش مواد جامدی مانند چوب، کاغذ، پارچه، کتان، زباله، پلاستیک و مواد آلی مشابه هستند. این نوع حریق‌ها بر اساس نوع مواد مشتعلی که در آن‌ها می‌سوزد، به گروه A تقسیم می‌شوند. برای مقابله با حریق‌های گروه A می‌توان از مواد اطفاء حریق خشک استفاده کرد.

آتش سوزی مایعات قابل اشتعال (گروه B)

آتش‌سوزی‌های گروه B به حریق‌هایی اشاره دارند که ناشی از سوزش مایعات قابل اشتعال مانند بنزین، روغن‌ها، گازوئیل، مذابات پلاستیکی، روغن‌های دیگر و مایعات شیمیایی مشابه هستند. برای مقابله با حریق‌های گروه B، مواد اطفاء حریق خشک و خنثی کننده مخصوص به عنوان یکی از راه‌های اصلی اطفاء حریق مورد استفاده قرار می‌گیرند.

آتش سوزی وسایل برقی ( گروه C)

آتش‌سوزی‌های گروه C به حریق‌هایی اشاره دارند که ناشی از سوزش وسایل برقی مانند کابل‌های برقی، تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی، ماشین‌آلات برقی و تجهیزات مشابه هستند. برای مقابله با حریق‌های گروه C معمولاً از مواد اطفاء حریق خنثی کننده گازی یا مواد خنثی‌کننده حریق مخصوص استفاده می‌شود. این مواد به عنوان یکی از راه‌های اطفاء حریق مورد استفاده قرار می‌گیرند و تأثیرات خنثی کننده اکسیژن دارند.

آتش‌سوزی فلزات قابل اشتعال ( گروه D )

آتش‌سوزی‌های گروه D به حریق‌هایی اشاره دارند که ناشی از سوزش فلزات قابل اشتعال مانند منیزیم، سدیم، پتاسیم و فلزات قابل اشتعال مشابه هستند. این نوع حریق‌ها برای مقابله با آنها نیاز به مواد اطفاء حریق خنثی کننده خاص دارند.

قیمت سیستم اطفاء حریق

قیمت سیستم های اطفاء حریق بسیار متنوع و متاثر از عوامل مختلفی می‌‌باشند، از جمله نوع سیستم، اندازه و مخصوصیت‌های سیستم، نوع مواد اطفاء حریق، و نصب و نگهداری مورد نیاز. همچنین، جغرافیای مکان نصب نیز می‌تواند بر قیمت تأثیر بگذارد. برخی از عواملی که بر قیمت این سیستم ها تأثیر دارند عبارت اند از: نوع سیستم اطفاء حریق، نوع مواد اطفاء حریق و … .

شما می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه سیستم های اعلام و اطفای حریق و استعلام قیمت با کارشناسان ما در شرکت ایمن داتیس آسیا در ارتباط باشید.

اطفاء حریق, سیستم اطفا حریق

بهترین جنس نازل آتش نشانی کدام است؟

به طور مثال در کارخانه ها و واحدهای تولیدی کوچک، منازل و … می تواند از نازل های دو حالته پلاستیکی و فلزی استفاده کرد. اما اگر بتوانید نازل های تمام استیل یا فلزی را انتخاب کنید بهتر است چون مقاومت بالاتری دارند.

سیستم اطفا حریق مناسب برای اتاق سرور کدام است؟

بهترین گزینه جهت اطفا حریق اتاق سرور استفاده از سیستم های اطفا حریق با عامل پاک مانند FM200 و NOVEC1230 می باشد زیرا هیچ پسماندی از خود به جای نمی گذارد.

کاربرد اطفا حریق گاز CO2 چیست؟

اطفا حریق گاز CO2 برای استفاده در تجهیزات الکتریکی ابداع شده است که با جا به جایی اکسیژن آتش را مهار می کند. در واقع در این سیستم از گاز دی اکسید کربن ( CO2 ) معمولا در ترکیبات داخل کپسول های آتش نشانی استفاده می شود.

سرویس سیستم اطفای حریق به چه معناست ؟

سرویس سیستم اطفای حریق بسیار حائز اهمیت است. این سیستم ها مخازنی تحت فشار هستند که می توانند در اثر خوردگی یا آسیب دیدگی منفجر شوند و تحقیقات انجام شده نشان داده است که در برخی موارد باعث آسیب های جدی و حتی مرگ می شوند. روش های نگهداری به دو صورت بازرسی بصری توسط کاربر و سرویس و نگهداری توسط شرکت های ساختمانی معتبر می باشد.

مقاله پیشنهادی :

لیست کامل تجهیزات آتش نشانی

شرکت ایمن داتیس آسیا با اتکا بر دانش روز، فعالیت مستمر و با همکاری نیروهای فوق تخصص، هم اینک در زمره شرکت های برتر بخش خصوصی در زمینه صنعت ایمنی و آتش نشانی شناخته می شود. این مجموعه همواره در تلاش است که به صورت مستمر و پویا در گسترش زیرساخت های ایمنی و آتش نشانی کشور عزیزمان ایران ایفای نقش نموده و در راستای تحقق اهدافی همچون توسعه و صنعتی سازی فناوری های نوین گام هایی بزرگ بردارد.

خدمات طــراحی و مشــاوره

مشاوره با کادر مهندسی و متخصصین ایمن داتیس آسیا

3.7 3 رای ها

امتیاز

اشتراک در

نام نام خانوادگی*

نام نام خانوادگی

تلفن همراه*

لطفا شماره تماس خود را وارد نمایید.

ایمیل

لطفا ایمیل خود را وارد نمایید.

2 دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید

بازخورد (Feedback) های اینلاین

مشاهده همه دیدگاه ها

محمدی

ژانویه 24, 2024 10:21

سلام وقت بخیر
سیستم اطفا حریق FM200 بهتر می باشد یا IG ؟

پاسخ

ایمن داتیس آسیا

نویسنده

پاسخ به محمدی

ژانویه 24, 2024 10:40

سلام وقت شما هم بخیر، هریک از از سیستم های اطفا حریق گازی با توجه به کاربری محیط مد نظر، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
برای کسب مشاوره فنی در زمینه سیستم های اطفا حریق گازی با کارشناسان فنی ما در ارتباط باشید.
ارتباط با کارشناس فنی
همچنین میتوانید برای کسب اطلاعات فنی سیستم اطفا حریق گازی fm200 , سیستم اطفاء حریق گاز (inert gas) را مطالعه کنید.

پاسخ

شیرآلات آتش نشانی

سیستم ‌های اعلام حریق

سیستم اطفا حریق چیست؟