شیر یک طرفه چک ولو (UL/FM Check Valve)

Q: نصب پمپ شیر یکطرفه / آلارم چک ولو چگونه است؟

شیر یکطرفه / آلارم چک ولو میتوان بصورت افقی و عمودی نصب کرد و همچنین تمام قطعات متحرک داخلی را می توان بدون حذف شیر از موقعیت نصب شده، تعمیر کرد.

ایمن داتیس آسیا » مقالات » شیر یک طرفه چک ولو (UL/FM Check Valve)

شیر یک طرفه چیست و چه کاربردی دارد؟

شیر یک طرفه چک ولو که به آن چک ولو (CHECK VALVE) نیز گفته می شود. این شیر یکی از تجهیزات سیستم اطفاء حریق می باشد. از انواع شیرآلات اتش نشانی می‌توان به این نوع شیر اشاره کرد اشاره مود. در شیرهای یک طرفه عمل جریان سیال از یک طرف انجام می‌گیرد و از سمت مخالف امکان انتقال سیال وجود ندارد.

همچنین شیر یک طرفه چک ولو دارای دو نوع دریچه ای و سوپاپی در می باشد. چک ولو در چند جنس برنج، چدن، فولاد، استیل و برنز تولید می شود. چک ولوها در صنایع مختلفی کاربرد دارند. از این شیرها در سیستم های هیدرولیکی و خطوط جریان هایی استفاده می کنیم که قصد جلوگیری از بازگشت جریان داریم. چک ولوها از جمله قطعاتی هستند که به صورت خودکار عمل می کنند بدین صورت که هیچگونه اهرم یا دسته ای در خارج از شیر جهت باز و بست کردن آن وجود ندارد.

شیر چک ولو را شیر غیر برگشتی ( non-return valve ) یا NRV نیز می توان نامید.

شیر یک طرفه چک ولو، شیر یک طرفه فشاری، شیر یک طرفه، چک ولو، تجهیزات آتش نشانی، تجهیزات صنعتی، شیرالات صنعتی، پایپینگ، سیستم اعلام و اطفاء حریق، شیر یک طرفه

شیر یک طرفه چک ولو، شیر یک طرفه فشاری، شیر یک طرفه، چک ولو، تجهیزات آتش نشانی، تجهیزات صنعتی، شیرالات صنعتی، پایپینگ، شیر یک طرفه، شیر یک طرفه

ساختار و نحوه ی عملکرد شیر یک طرفه

ساختار شیر یک طرفه یا چک ولو شامل بدنه ، کاور،دیسک ، لولا و … می باشد.

در تصویر زیر می توانید قسمت های مختلف یک نوع شیر یکطرفه و مکان قرار گیری هریک از قسمت های آن را ببینید.

شیر یک طرفه چک ولو ها معمولا در سایز و اندازه های مختلفی تولید و نصب می شوند. چک ولو در سیستم اتوماتیک آب و فوم مورد استفاده قرار می گیرند.

تمام محصولات شرکت ایمن داتیس آسیا، مورد تایید سازمان آتش نشانی بوده و دارای تاییدیه UL/FM می باشد.

شرکت مهندسی “ایمن داتیس آسیا” دارای نمایندگی انحصاری برند سافکس فایر SAFEX FIRE می باشد.

چک ولوها در جنس های برنج ، چدن ، فولاد ، استیل و برنز تولید می شوند. نحوه ی عمکرد چک ولوها بدین صورت است که پس از نصب چک ولو امکان عبور و برقراری جریان فقط و فقط از یک طرف می باشد لذا هنگام نصب چک ولو باید به مسیر عبور جریان و جهت نصب صحیح چک ولو توجه کرد.

شیر یکطرفه به وسیله ی یک درپوش لولایی یا توپی مسدود شده و هنگام عبور جریان در مسیر درست ، فشار سیال عامل منحرف شدن لولا و یا توپی می شود که در نتیجه جریان برقرار می شود اما در صورت عبور جریان در خلاف جهت چک ولو فشار پشت شیر باعث می شود درپوش یا توپی به جای خود برگردد و جریان سیال قطع شود.

در شکل زیر نحوه ی عملکرد درپوش در هنگام ورود و خروج جریان را مشاهده می کنید.

انواع مدل های شیر چک ولو

چک ولوها دارای انواع مختلفی هستند که هر کدام از آنها دارای طراحی خاص خود می باشند. همچنین در سایزها و اندازه های مختلفی تولید و نصب می شوند.

1/ شیر یک طرفه لولایی (( swing check valve ))

شیر یک طرفه لولایی با نام های دیگری همچون سویینگ چک ولو (swing check valve) و یا شیر یک طرفه نوسانی نامیده می شود دارای یک قطعه ی مسدود کننده صفحه ای هستند که به لولایی خارج از صفحه متصل هستند که با حرکت خود مسیر عبور سیال را باز یا بسته می کنند. لولایی با استفاده از پیچ و مهره به بدنه شیر متصل می شود. این نوع چک ولوها دارای طراحی ساده ای می باشند

2/ شیر یک طرفه فشاری (( lift check valve ))

نوع دیگری از شیر یکطرفه می باشد که آن را لیفت چک ولو (lift check valve) نیز می نامند. این نوع چک ولو برای جریان های با فشار بالا و سرعت جریان بالا مناسب می باشد.

طراحی آن شباهت زیادی به نوع کروی دارد و دارای پیستون یا کره می باشد که به جای دیسک کار می کند.

مکانیزم عملکرد این نوع شیرها بدین صورت می باشد که بالا و پایین رفتن پیستون باعث باز و بست شدن شیر می شود.

3/شیر یک طرفه دیسکی (( disc check valve ))

چک ولو دیسکی دارای چهار قسمت اصلی بدنه ، دیسک ، فنر و نگهدارنده فنر می باشد.

نحوه ی عملکرد این شیرها به گونه ای است که دیسک در محلی قرار دارد که با زاویه 90 درجه در جهت جریان سیال حررت می کند و میزان حرکت آن توسط فنری که در پشت مجرابند قرار گرفته است کنترل می شود.

از این نوع شیر در مواردی که دارای جریان ضربه ای می باشیم نباید استفاده کرد. زیرا موجب از بین رفتن نگهدارنده فنر و در نتیجه از بین رفتن فنر می شود.

4/ شیر یک طرفه لولایی (( swing check valve ))

این نوع شیر یک طرفه هم مانند سایر انواع شیر های یک طرفه برای جلوگیری از برگشت جریان مورد استفاده قرار می گیرد و بدین صورت عمل می کند که میان دو فلنج قرار می گیرد که به همین دلیل به آن چک ولو بین فلنجی هم گفته می شود.

این شیرها به دلیل نصب و تعمیرات آسان و هم چنین قیمت مناسب از پرکاربرد ترین چک ولوها می باشند.

چک ولوهای ویفری خود نیز دارای انواع مختلفی می باشند از جمله :

الف/ شیر یک طرفه ویفری لولایی

ب/ شیر یک طرفه ویفری دابل دیسک

پ/ شیر یک طرفه ویفری دیسک مایل

ت/ شیر یک طرفه ویفری پره‌ای

ث/ شیر یک طرفه ویفری در تاسیسات و پتروشیمی و پالایشگاه و … کاربردهای فراوانی دارند

5/شیر یک طرفه کره ای (( ball check valve ))

چک ولوهای کره ای در دو نوع عمودی و افقی موجود می باشند. از این چک ولوها در سیالاتی که ویسکوزیته بالایی دارند می توان استفاده کرد.

نحوه ی کار این شیر ها بدین صورت می باشد که در حالتی که جریان سیال در حال عبور از شیر است کره در میان سیال معلق می باشد و سال از اطراف آن عبور می کند ولی هنگام برگشت جریان آب کره به سیت (SEAT) خود بر میگردد و مانع برگشت جریان می شود.

کاربرد شیر های یک طرفه

شیر های یک طرفه کاربرد های بسیار متفاوتی در صنایع مختلف دارند. می توان گفت مهم ترین کاربرد این شیرها در طراحی سیستم های هیدرولیک می باشد. لذا در انواع پمپ های صنعتی ، خط های بخار ، برج خنک کن ، دیگ بخار و… کاربرد دارند.

در صورت عدم استفاده از شیر های یک طرفه امکان آسییب رسیدن به پمپ ها ، فاضلاب ها و پکیج ها و…. وجود دارد که در صورت رخداد هر کدام از این اتفاقات باعث هزینه های بسیار سنگینی می شود.

برای نمونه به چند مورد از کاربردهای شیر یک طرفه اشاره می کنیم.

1-پمپ های آب

یکی از مهم ترین کاربرد های چک ولو ها در پمپ ها می باشد.

چک ولوها غالبا بعد از پمپ ها قرار می گیرند و برای جلوگیری از برگشت جریان مورد استفاده قرار می گیرند. در صورت نبود چک ولو و برگشت جریان ، پمپ دچار آسیب دیدگی می شود.

2-مصارف خانگی

چک ولو ها در سیستم های گرمایشی جهت جلوگیری از برگشت جریان کاربرد دارند.

همچنین در جک های هیدرولیکی، برای ایجاد فشار روی بالابرهای خود، از چک ولوها استفاده می شود.

همچنین در تجهیزاتی مانند پکیج ها ، آبگرمکن ها و …. کاربرد فراوانی دارند.

3- مصارف صنعتی

در سیستم های پایپینگ ، در هواپیماها و فضاپیماها جهت سیستم های کنترل ، در پروژه هایی که ترکیب چند گاز را باهم داریم و بسیاری دیگر از پروژه های صنعتی چک ولوها کاربرد دارند.

همچنین چک ولو در سیستم اتوماتیک آب و فوم مورد استفاده قرار می گیرد.

مزایا و معایب شیر های یک طرفه

مزایای چک ولوها

مزیت اصلی چک ولوها این است که از جریان های برگشتی جلوگیری می کنند و می توانند این کار را به صورت اتوماتیک انجام دهند و نیازی به اهرم دستی وجود ندارد.

چک ولوها راه حلی بسیار سریع و کاربردی برای جلوگیری از برگشت جریان در سیتم های پایپینگ می باشند.

در نتیجه می توان عملکرد خودکار و سرعت مناسب را از مهم ترین مزایای چک ولوها دانست.

معایب چک ولوها

با توجه به نوع طراحی چک ولوها و محصور بودن تمامی قسمت ها امکان مشاهده باز یا بسته بودن شیر و همچنین وضعیت قطعات داخلی وجود ندارد.
محدودیت در نصب برخی مدلهای طراحی شده در صورت خرابی ممکن است دیسک در وضعیت باز قرار گیرد.

انتخاب شیر چک ولو مناسب

هنگام خرید چک ولو رعایت برخی نکات الزامی می باشد. انتخاب جنس شیر که باید با توجه به سیتم لوله کشی و سیال مورد استفاده مناسب انتخاب شود.

الزامات عملکردی، نوع و اندازه ، تعمیر و نگهداری و.. از دیگر نکاتی می باشد که در هنگام خرید شیر باید به آنها توجه کرد.

نگهداری و جلوگیری از خرابی چک ولوها

به صورت کلی برای نگهداری ولوها دو روش کلی وجود دارد : تعمیر کردن شیرها و یا اقدامات پیشگیرانه جهت جلوگیری از خرابی شیرها

در صورت خرابی ولوها با توجه به نوع ولو و نحوه ی خرابی شیر، بررسی می شود که شیر مورد استفاده قابلیت تعمیر دارد ، که در برخی موارد شیر قابلیت تعمیر ندارد لذا بهترین روش انجام اقدامات پیشگیرانه جهت جلوگیری از خرابی شیر می باشد.

برخی از این اقدامات که می توان به آنها اشاره کرد:

الزامی است که محل نگهداری ولوها باید تمیز، خشک و دارای تهویه مناسبی باشد.
شیرآلات باید به طور مداوم بررسی شوند تا دچار آلودگی نشوند. برای این کار می توان از روغن ضد زنگ استفاده کرد.
برای ولوها باید بعد از نصب و راه‌اندازی، چک لیست کنترل عملکرد تنظیم کرد.
در صورت وجود زنگ زدگی بر روی بدنه شیر باید سریعا آن قسمت را تعویض نمایید.
باید جهت اطمینان از عملکرد صحیح شیر، عمل عایق‌بندی آن به درستی انجام شود.
اتصالات شیرها بابد به صورت پیوسته کنترل شود و محکم بودن آن‌ها تایید شود.
کلاهک‌های فشرده‌سازی اضافی مجاز به انحراف نیستند.
در صورت استفاده از ولو در محیط‌های سخت و حساس به آلودگی باران، برف، گردوغبار، شن و ماسه و سایر آلودگی‌ها باید یک در پوش محافظ برای شیر در نظر بگیرید.
در هنگام استفاده از وارد نمودن ضربه به ولوها خودداری نمایید و در حین بازرسی‌ها به این نکته توجه کنید.

پمپ, شیر آتش نشانی, شیر یک طرفه

نصب پمپ شیر یکطرفه / آلارم چک ولو چگونه است؟

شیر یکطرفه / آلارم چک ولو می‌توان بصورت افقی و عمودی نصب کرد و همچنین تمام قطعات متحرک داخلی را می توان بدون حذف شیر از موقعیت نصب شده، تعمیر کرد.

خروجی های شیر یک طرفه به چه صورت است؟

بدنه شیر دارای خروجی هایی جهت نصب گیج های فشار ورودی و خروجی، شیر آلارم و درین جهت تخلیه آب است و همچنین استفاده از مسیر بای پس ، جهت به حداقل رساندن باز و بسته شدن کلاپر و جلوگیری از هشدارهای غیر حقیقی تعبیه شده است.

مکانیزم عملکرد شیر یکطرفه به چه صورت است؟

سیستم یکطرفه در داخل شیر قرار دارد و از ورود مایع اطفاء حریق به معکوس آن جلوگیری می‌کند. وقتی فشار مایع به سمت منطقه حریق تزریق می‌شود، سیستم یکطرفه باز می‌شود و اجازه عبور مایع را می‌دهد.

مقاله پیشنهادی :

بوستر پمپ آتش‌نشانی اطفای حریق ( fire booster pump)

شرکت ایمن داتیس آسیا با اتکا بر دانش روز، فعالیت مستمر و با همکاری نیروهای فوق تخصص، هم اینک در زمره شرکت های برتر بخش خصوصی در زمینه صنعت ایمنی و آتش نشانی شناخته می شود. این مجموعه همواره در تلاش است که به صورت مستمر و پویا در گسترش زیرساخت های ایمنی و آتش نشانی کشور عزیزمان ایران ایفای نقش نموده و در راستای تحقق اهدافی همچون توسعه و صنعتی سازی فناوری های نوین گام هایی بزرگ بردارد.

خدمات طــراحی و مشــاوره

مشاوره با کادر مهندسی و متخصصین ایمن داتیس آسیا

0 0 رای ها

امتیاز

اشتراک در

نام نام خانوادگی*

نام نام خانوادگی

تلفن همراه*

لطفا شماره تماس خود را وارد نمایید.

ایمیل

لطفا ایمیل خود را وارد نمایید.

0 دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید

بازخورد (Feedback) های اینلاین

مشاهده همه دیدگاه ها

شیرآلات آتش نشانی

سیستم ‌های اعلام حریق

شیر یک طرفه چک ولو (UL/FM Check Valve)